Op zaterdag 2 juni vond de laatste Brabantse voorstelling plaats van ‘Koning van het grasland’ van Toneelgroep Jan Vos. Dit aangrijpende stuk over een boerengezin dat worstelt met de dood van hun kindje, de MKZ-crisis van 2001 én de verstikkende wet- en regelgeving, was stijf uitverkocht. Gelukkig zijn er nog volop kansen om het ‘boerendrama’ te bekijken, want de productie trekt de komende weken verder naar onder andere Noord-Holland, Zuid-Holland en Overijssel. De complete speellijst is hier te vinden.
De voorstelling van zaterdagavond vond, net als de vier avonden ervoor, plaatst op de boerderij van de familie Straver in Babyloniënbroek. Maar een boerderij is geen theater. Daarom stond midden in het veld een halfopen tent met uitzicht op de vijf acteurs (en op een groep nieuwsgierige koeien). Juist deze realistische setting zorgde ervoor dat de ruim 100 bezoekers zich zo sterk konden laten meevoeren door het verhaal.
Het is 2001, het jaar dat MKZ opnieuw de kop opsteekt in Europa. Hessel en Anke Kroes, twee ’plankgasboeren’, proberen hun leven weer op de rails te krijgen na een noodlottig tractorongeluk, waarbij hun zoontje om het leven kwam. Wanneer een grutto haar nest bouwt op de plek van het ongeluk, en er tegelijkertijd een strijd losbarst tussen natuurbeschermers en boeren over het verhogen van het grondwaterpeil, komen Anke en Hessel lijnrecht tegenover elkaar te staan. Ondertussen komt de MKZ gevaarlijk dichtbij.
Hoe ver mag de mens ingrijpen in de natuur? En wie is de baas op het boerenland? Deze en vele andere vragen kwamen in anderhalf uur voorbij. Dankzij overtuigend spel van alle acteurs, leverde ‘Koning van het grasland’ een voor veel bezoekers herkenbare voorstelling op, waarbij ontroering, verbazing en woede elkaar afwisselden. Enkele reacties:
“Ik ben zelf tuinder, maar ken de verhalen over de crisissen in de veehouderij natuurlijk wel. Dit toneelstuk is voor 99% realiteit, daar ben ik van overtuigd. Burgers hebben een veel te rooskleurig beeld van tuinders en agrariërs. Het is gewoon keiharde business, ook voor de gezinnen.”
“De grote supermarktketens bepalen de opbrengsten en de kosten voor een hele sector. Daar komen wetten, regels en grote boetes nog eens overheen. Geen wonder dat veel boeren onder hoogspanning staan.”
“Bij collega-agrariërs heb ik gezien wat de gevolgen waren van de MKZ-crisis. De voorstelling kwam daar akelig dichtbij. Heel knap hoe de acteurs die heftige emoties wisten op te roepen. Het was slikken.”
Acteur Joop Wittermans:
“Het stuk is voor heel veel mensen herkenbaar. Sommigen hebben de MKZ-ruimingen zelf meegemaakt. Dat grijpt mensen aan. We nemen als toneelgroep geen standpunt in als het gaat om ecologie en economie. Wij hebben de antwoorden namelijk ook niet.”